اشکانیان، که به نام پارت‌ها نیز شناخته می‌شوند، از اقوام ایرانی‌تبار بودند که در حدود سال ۲۴۷ پیش از میلاد، با سرنگونی سلوکیان، سلسله‌ای را در ایران بنیان نهادند. آن‌ها از نژاد آریایی و از قبایل کوچ‌نشین شرق ایران بودند که با بهره‌گیری از مهارت‌های نظامی و اسب‌سواری، به تدریج قدرت گرفتند و امپراتوری وسیعی را تشکیل دادند، اشکانیان نقشی قابل توجه در تاریخ ایران ایفا کرده‌اند.
اشکانیان از چه قومی بودند
اشکانیان از قوم پارت، یکی از قبایل آریایی‌تبار ساکن در شمال شرقی ایران، بودند. آن‌ها در ابتدا به صورت کوچ‌نشین زندگی می‌کردند و با مهارت‌های برجسته در اسب‌سواری و تیراندازی، به تدریج قدرت یافتند. با سرنگونی سلوکیان، اشکانیان توانستند امپراتوری خود را گسترش دهند و به یکی از قدرت‌های بزرگ زمان خود تبدیل شوند.
منشأ و خاستگاه پارت‌ها
پارت‌ها در منطقه‌ای که امروزه به عنوان خراسان شناخته می‌شود، سکونت داشتند. آن‌ها از اقوام آریایی بودند که به تدریج از کوچ‌نشینی به یکجانشینی روی آوردند و با مردم بومی منطقه درآمیختند. این تعامل فرهنگی و اجتماعی، زمینه‌ساز تشکیل امپراتوری اشکانی شد.
فرهنگ و زبان
اشکانیان با وجود تأثیرپذیری از فرهنگ‌های مختلف، هویت ایرانی خود را حفظ کردند. آن‌ها زبان پارتی را که از زبان‌های ایرانی میانه است، به عنوان زبان رسمی دربار پذیرفتند و از آن در کنار زبان‌های دیگر مناطق تحت تصرف خود استفاده می‌کردند.
ساختار حکومتی
حکومت اشکانیان به صورت فدرالی اداره می‌شد، به طوری که شاهان محلی تحت نظارت شاهنشاه اشکانی بودند. این ساختار حکومتی، به اشکانیان امکان می‌داد تا با حفظ تنوع فرهنگی و قومی، امپراتوری وسیعی را اداره کنند.
بازماندگان اشکانیان
پس از سقوط امپراتوری اشکانی به دست ساسانیان در سال ۲۲۴ میلادی، برخی از خاندان‌های اشکانی به مناطق مختلف مهاجرت کردند و در آنجا به زندگی ادامه دادند. برخی از این خاندان‌ها در ارمنستان و گرجستان به قدرت رسیدند و سلسله‌های محلی را تشکیل دادند. همچنین، تأثیر فرهنگی و زبانی اشکانیان در مناطق مختلف ایران و فراتر از آن باقی ماند و در دوره‌های بعدی نیز مشهود بود.
تأثیرات فرهنگی و زبانی
زبان پارتی و عناصر فرهنگی اشکانی در دوره‌های بعدی، به ویژه در دوره ساسانی، تأثیرگذار بودند. برخی از واژگان و ساختارهای زبانی پارتی به فارسی میانه و سپس به فارسی نو منتقل شدند. همچنین، هنر و معماری اشکانی بر سبک‌های هنری دوره‌های بعدی تأثیر گذاشت.
خاندان‌های اشکانی در ارمنستان و گرجستان
پس از سقوط امپراتوری اشکانی، برخی از خاندان‌های اشکانی به ارمنستان و گرجستان مهاجرت کردند و در آنجا به قدرت رسیدند. این خاندان‌ها با حفظ هویت ایرانی خود، به تشکیل سلسله‌های محلی پرداختند و تأثیر فرهنگی و سیاسی قابل توجهی در این مناطق داشتند.
در مجموع، اشکانیان از اقوام آریایی‌تبار بودند که با تشکیل امپراتوری خود، نقش مهمی در تاریخ ایران ایفا کردند. بازماندگان آن‌ها نیز با حفظ هویت فرهنگی و زبانی خود، در مناطق مختلف به زندگی ادامه دادند و تأثیرات آن‌ها در دوره‌های بعدی تاریخ ایران مشهود است.
