بازی‌های بومی ایران، با تنوع و جذابیت خاص خود، بخشی از فرهنگ و هویت مردمان این سرزمین را تشکیل می‌دهند. یکی بازی‌های سنتی و محلی ایران، که در مناطق مختلف با نام‌های متفاوتی شناخته می‌شود، بازی «خرپلیس» است. این بازی گروهی، علاوه بر سرگرمی، به تقویت همکاری، تعادل و استقامت بدنی بازیکنان کمک می‌کند.
در این مقاله، به بررسی نحوه بازی خرپلیس و قوانین آن می‌پردازیم تا علاقه‌مندان بتوانند با آشنایی کامل، این بازی سنتی را تجربه کنند.
نحوه بازی خرپلیس
بازی جذاب و مهیج خرپلیس به صورت گروهی و با تعداد بازیکنان زوج انجام می‌شود. در این بازی، بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند و هر گروه نقش خاصی را ایفا می‌کند.
تقسیم‌بندی گروه‌ها
ابتدا بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند. برای تعیین گروه آغازکننده، معمولاً از قرعه‌کشی استفاده می‌شود. یکی از روش‌های رایج، استفاده از سنگی است که یک طرف آن تر و طرف دیگر خشک است. هر گروه یکی از طرف‌ها را انتخاب می‌کند و سنگ به هوا پرتاب می‌شود. طرفی که رو به بالا قرار گیرد، تعیین‌کننده گروه آغازکننده خواهد بود.
نحوه اجرای بازی
گروهی که بازی را آغاز می‌کند (گروه مغلوب)، به صورت خمیده در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و دست‌های خود را روی شانه‌های نفر جلویی می‌گذارند، به طوری که سرهای همه با هم تماس داشته باشد. این حالت به عنوان «ستون» شناخته می‌شود.
گروه دیگر (گروه غالب) به ترتیب قدرت پرش خود، یکی پس از دیگری، بر روی کمر افراد گروه مغلوب می‌پرند و سعی می‌کنند تعادل خود را حفظ کنند. نفر اول باید از ستون عبور کرده و روی کمر نفر اول ستون مستقر شود، نفر دوم روی کمر نفر دوم و به همین ترتیب ادامه می‌یابد.
قوانین بازی خرپلیس
برای حفظ نظم و هیجان بازی، قوانین خاصی در نظر گرفته شده است:
شمارش پس از پرش
پس از اینکه تمامی اعضای گروه غالب بر روی ستون قرار گرفتند، نفر اول باید فوراً از یک تا بیست بشمارد. اگر موفق به انجام این شمارش شود، گروه غالب دوباره پرش را انجام می‌دهد.
خطاها و تغییر نقش‌ها
اگر گروه غالب در حین پرش یا در طول شمارش دچار خطا شود، موقعیت دو تیم عوض می‌شود و گروه مغلوب به گروه غالب تبدیل می‌شود و بالعکس.
پایان بازی و تعیین برنده
بازی در چند دوره انجام می‌شود. در پایان، گروه برنده باید مسافتی را از گروه بازنده سواری بگیرد. این بخش از بازی نشان‌دهنده پیروزی و برتری گروه غالب است.
نکات مهم در بازی خرپلیس
برای اجرای صحیح و ایمن بازی خرپلیس، توجه به نکات زیر ضروری است:
- آمادگی جسمانی: بازیکنان باید از نظر بدنی آماده باشند تا بتوانند پرش‌ها و تعادل خود را حفظ کنند.
- محیط مناسب: زمین بازی باید صاف و بدون موانع باشد تا از بروز آسیب جلوگیری شود.
- رعایت نوبت: هر بازیکن باید نوبت خود را رعایت کرده و از عجله در پرش خودداری کند.
- حفظ تعادل: بازیکنان گروه غالب باید تلاش کنند تعادل خود را حفظ کرده و از افتادن جلوگیری کنند.
تجربیات و سناریوهای فرضی
تصور کنید گروهی از دوستان در یک روز آفتابی تصمیم می‌گیرند بازی خرپلیس را انجام دهند. آن‌ها ابتدا به دو گروه تقسیم می‌شوند و با استفاده از روش تر و خشک، گروه آغازکننده را تعیین می‌کنند. گروه مغلوب به صورت ستون خم می‌شود و گروه غالب با هیجان و خنده بر روی آن‌ها می‌پرند. در حین بازی، یکی از بازیکنان گروه غالب تعادل خود را از دست می‌دهد و می‌افتد، بنابراین نقش‌ها عوض می‌شود و بازی ادامه می‌یابد. این تجربه نشان می‌دهد که بازی خرپلیس علاوه بر سرگرمی، نیازمند همکاری و هماهنگی بین بازیکنان است.
بازی خرپلیس، با سادگی و هیجان خاص خود، می‌تواند لحظات خوشی را برای بازیکنان فراهم کند. این بازی نه تنها به تقویت مهارت‌های بدنی کمک می‌کند، بلکه روحیه همکاری و تعامل را نیز در بین بازیکنان افزایش می‌دهد.
